Inhoudstafel
Medisch beoordeeld door
Dr. Houze Kausar
Medisch Adviseur
op 06 september, 2022.
Ontmoet Houze  
Houze
Was dit artikel nuttig?

Welke verschillende soorten voorbehoedsmiddelen zijn er?

Er zijn veel vormen van anticonceptie, maar ze kunnen in vier hoofdcategorieën worden onderverdeeld. Hieronder vind je de voorbehoedsmiddelen voor vrouwen, met voorbeelden van elke soort: 

  • Hormonale of chemische anticonceptiemiddelen
  • Barrièremethoden
  • Natuurlijke methoden
  • Permanente methoden
  • Combinatie-/minipil
  • Pleister
  • Ring
  • Prikpil
  • Implantaat
  • Hormoonspiraaltje (IUS – intra-uteriene systeem)
  • Koperspiraaltje (IUD – intra-uteriene device)
  • Condoom
  • Pessarium
  • Gezinsplanning
  • Coitus interruptus
  • Standaard-dagenmethode
  • Sterilisatie

Op deze pagina bespreken we alle soorten anticonceptiemethoden om je een evenwichtig idee te geven van welke methode voor jou geschikt zou kunnen zijn.

Anticonceptiepillen

Hoeveel verschillende soorten anticonceptiepillen zijn er in Nederland verkrijgbaar? Daar kunnen we kort over zijn: er zijn er enorm veel. De reden dat er zo veel verschillende soorten anticonceptiepillen zijn, is dat ze meer dan 60 jaar geleden voor het eerst werden goedgekeurd .

Met de jaren is de pil steeds meer beschikbaar gekomen voor vrouwen over de hele wereld. Ook zijn ze een stuk veiliger geworden. Sinds 1960 zijn er een aantal ontwikkelingsfasen, ‘generaties’ genoemd, van de pil geweest en bij elke generatie is getracht het risico op bepaalde bijwerkingen te verkleinen zonder af te doen aan het geboortebeperkend effect.

Bepaalde soorten anticonceptiepillen bevatten twee synthetische vrouwelijke hormonen en andere bevatten er maar één, maar ze hebben op vergelijkbare manier invloed op het lichaam. Het belangrijkst is dat ze beide hoge bescherming tegen zwangerschap bieden wanneer ze worden gebruikt zoals voorgeschreven.

Vergeet niet om de pil alleen in te nemen zoals uw arts adviseert. Als je vragen hebt terwijl je het gebruikt, log dan in op je account en stuur ons een bericht.

Combinatiepillen (Gecombineerde orale anticonceptiemiddelen)

Gecombineerde anticonceptiepillen, de vaakst voorgeschreven pillen, bevatten twee varianten van oestrogeen en progesteron, hormonen die van nature in het vrouwenlichaam voorkomen. Er zijn ook verschillende varianten van deze synthetische hormonen, die over de jaren ook de aanleiding voor nieuwe pilgeneraties zijn geweest, elk met een andere uitwerking op vrouwen.

Elke maand schommelt het oestrogeen en progesteron van nature en dat heeft invloed op het tijdstip en de manier waarop het vrouwelijk lichaam zich op zwangerschap voorbereidt. Na de eisprong bijvoorbeeld verdikt het baarmoederslijmvlies zich om een veilige plek te creëren voor het eventuele bevruchte eitje.

Wanneer je de combinatiepil slikt, wordt deze natuurlijke schommeling van hormonen anders. Daardoor verandert ook de manier waarop het lichaam zich op een zwangerschap voorbereidt. Er vindt geen eisprong plaats, het slijmvlies in de vagina wordt dikker, waardoor sperma haast niet de baarmoedermond in kan komen en het baarmoederslijmvlies blijft dun zodat, als er al een bevruchte eicel is, die het heel lastig krijgt om zich in de baarmoeder in te nestelen.

Je slikt de combinatiepil normaal gesproken 21 dagen achterelkaar, gevolgd door een stopweek van zeven dagen, maar je kan de combinatiepil ook doorslikken zonder stopweek . Soms neem je in de stopweek geen pillen, maar soms bevatten pilstrips inactieve pillen, zodat je goed in je routine kunt blijven van dagelijks een pil slikken. Sommige andere combinatiepillen slik je 24 dagen, gevolgd door vier dagen een placebopil.

De combinatiepil is voor meer dan 99% effectief wanneer je hem perfect inneemt. (Perfect betekent dat je de pil nooit vergeet en altijd op hetzelfde tijdstip inneemt.)

Vaak voorkomende bijwerkingen van de combinatiepil zijn onder andere misselijkheid, maagpijn, aankomen, hoofdpijn, depressieve buien, stemmingswisselingen en pijnlijke of gevoelige borsten. Maar omdat elk merkcombinatiepil weer andere varianten van vrouwelijke geslachtshormonen heeft, afhankelijk van de generatie pil, kan het helpen om op een andere pil over te stappen en zo minder last van bijwerkingen te krijgen.

Voors en tegens van de combinatiepil

Voordelen van de combinatiepil:

  • Je houdt zelf de controle en bepaalt zelf wanneer je wil starten of stoppen.
  • Je hoeft de seks niet te onderbreken, zoals met een condoom.
  • Je menstruaties kunnen regelmatiger, lichter en minder pijnlijk worden.
  • Je loopt minder risico op bepaalde vormen van kanker, zoals baarmoeder- en eierstokkanker.
  • Je kan minder last krijgen van premenstruele klachten.
  • Je kan minder last krijgen van acne.
  • Je loopt mogelijk minder risico op pelvic inflammatory disease (ontsteking in het kleine bekken).
  • Je loopt mogelijk minder risico op eierstokcysten en vleesbomen.

Nadelen van de combinatiepil:

  • Kan bijwerkingen veroorzaken die na verloop van tijd opklaren, waaronder hoofdpijn, zich ziek voelen, gevoelige borsten en stemmingswisselingen.
  • Kan bij sommige vrouwen de bloeddruk verhogen.
  • Beschermt niet tegen soa’s
  • Spotting komt de eerste maanden na het starten met de pil vaak voor.
  • Er bestaat een verband met een verhoogd risico op trombose en borstkanker.

Minipillen (alleen progestageen-pillen)

Minipillen bieden geboortebeperking zonder oestrogeen, ze worden ook wel progestageen-only pillen (POP) genoemd. Deze zijn misschien meer geschikt voor vrouwen die oestrogene bijwerkingen ervaren bij het gebruik van de combinatiepil. Ze zijn ook een veiliger keuze voor vrouwen die de combinatiepil niet mogen gebruiken vanwege hun leeftijd, rookgewoonten of medische aandoeningen.

Traditionele minipillen voorkomen zwangerschap door het baarmoederhalsslijm dikker te maken, wat sperma ervan weerhoudt een eicel te bereiken. Minipillen die desogestrel als werkzaam bestanddeel bevatten, kunnen ook verhinderen dat de eisprong optreedt.

Net als combinatiepillen zijn minipillen voor meer dan 99% effectief als ze perfect ingenomen worden. Bij een typische inname daalt hun effectiviteit tot ongeveer 91%. Dit betekent dat ongeveer negen op de 100 vrouwen die de minipil gebruiken zwanger worden.

Je neemt de minipil elke dag in, zonder pauzes tussen de pakjes. Als je ouder bent dan 35 en rookt, is het veilig voor je om de minipil te gebruiken.

Veel voorkomende bijwerkingen van de progestageen-alleen pil zijn zich ziek voelen, hoofdpijn, verlies van libido, gevoelige borsten, borstvergroting, stemmingswisselingen, duizeligheid, vermoeidheid, bloedingen tussen de menstruaties en overgeslagen menstruaties.

Voors en tegens van de minipil

Voordelen van de minipil zijn onder andere:

  • Je hoeft de seks niet te onderbreken, zoals met een condoom.
  • Kan postnataal genomen worden en ook bij het geven van borstvoeding
  • Veilig om te gebruiken als je geen oestrogeen mag gebruiken.
  • Geschikt voor alle leeftijden.
  • Veiliger voor rokers dan de combinatiepil.
  • Kan de menstruatie minder frequent maken, lichter of zelfs stoppen.

Nadelen van de minipil zijn onder andere:

  • Je menstruatie kan anders en onregelmatig worden met de minipil.
  • Beschermt niet tegen seksueel overdraagbare infecties
  • Je moet er elke dag aan denken en de minipil altijd op hetzelfde tijdstip innemen (hoewel dat afhankelijk is van het merk).
  • Bepaalde medicatie kan de effectiviteit van de minipil verkleinen.

Minipil vs. combinatiepil

Wat is het verschil tussen de combinatiepil en de minipil, en is de minipil veiliger dan de combinatiepil? Het grote verschil tussen beide pillen is dat de combinatiepil twee hormonen bevat (oestrogeen en progesteron) en alleen progesteronpillen, je raadt het al, progesteron bevatten. Alleen progesteronpillen (POP) worden vaak minipillen genoemd.

De minipil is voor sommige vrouwen veiliger om te gebruiken dan de combinatiepil, bijvoorbeeld voor vrouwen die roken en ouder zijn dan 35. Bovendien kan de minipil door vrouwen van elke leeftijd worden geslikt.

Beste pil bij een zware menstruatie

Kan de menstruatie lichter worden van een anticonceptiemiddel? Ja, en een anticonceptiemiddel gebruiken voor een zware menstruatie is ook iets wat je met je arts of zorgverlener kan bespreken.

Zowel de combinatiepil als de minipil kan worden gebruikt voor de behandeling van een zware of pijnlijke menstruatie.

De combinatiepil kan helpen de menstruatiecyclus te reguleren en klachten van een pijnlijke menstruatie te verlichten. Sommige combinatiepillen zijn specifiek geregistreerd voor een zware menstruatie, niet alleen als anticonceptiemiddel.

Wat is de beste anticonceptiepil?

Na het lezen van al deze informatie vraag je je misschien af welke pil voor jou het meest geschikt is? Het is heel normaal om een beetje overweldigd te zijn door alle verschillende soorten pillen. Soms moet je er eerst een paar proberen voordat je weet welke pil het best bij jou past. Een gesprek met je arts of andere zorgverlener kan een goed startpunt daarvoor zijn. Maar het is wel goed om vooraf te bedenken wat belangrijk voor jou is.

Het vinden van de ‘beste’ anticonceptiepil is niet altijd zo eenvoudig als het klinkt. Ze hebben elk hun eigen voor- en nadelen en bepaalde vrouwen kunnen bijwerkingen ondervinden bij het gebruik van een bepaalde pil, terwijl anderen dat niet doen. Het is heel gewoon om een paar keer van pil te wisselen voor je de juiste voor je vindt.

Niet in pilvorm

Er zijn ook verschillende anticonceptiemiddelen die je niet oraal inneemt als tablet. Dat zijn onder andere de anticonceptiepleister, ring en het hormoonspiraaltje (IUS – intra-uteriene systeem). Je hoeft er bij deze middelen ook niet elke dag aan te denken, waardoor ze geschikter kunnen zijn als je vergeetachtig bent of moeite hebt met het doorslikken van pillen. Lees verder voor meer informatie.

Anticonceptiepleister

De anticonceptiepleister, of de transdermale anticonceptiepleister, wordt aangebracht op de huid waardoor de hormonen direct in de bloedstroom terecht komen. (De anticonceptiepleister werkt op dezelfde manier als een nicotinepleister.)

Het is een kleine pleister met plakzijde die je op een willekeurige plek op de huid aanbrengt. De huid moet wel schoon en droog zijn en niet te behaard. De pleister bevat twee synthetische varianten van oestrogeen en progesteron, vrouwelijke geslachtshormonen, en geeft ze af aan het lichaam. Zodra ze in de bloedbaan zitten, beïnvloeden ze de manier waarop het lichaam zich voorbereidt op zwangerschap.

Hier in Nederland is de meest gebruikte anticonceptiepleister Evra. De pleister geeft hormonen af waardoor je niet meer maandelijks een eisprong krijgt. De pleister zorgt er ook voor dat het slijm in de baarmoedermond dikker wordt waardoor het bijna ondoordringbaar wordt voor sperma. Ten slotte zorgt het ervoor dat het baarmoederslijmvlies dun blijft waardoor een bevruchte eicel zich niet meer kan innestelen en groeien.

Je brengt de pleister aan en laat hem zeven dagen zitten. Op dag acht plak je een nieuwe op. Zo ga je nog twee weken door. Week vier is een pleistervrije week. (Ook in week vier ben je nog net zo veilig.)

De vaakst voorkomende bijwerkingen van de anticonceptiepleister zijn hoofdpijn, misselijkheid, gevoelige borsten en stemmingswisselingen, maar minder dan één op de tien vrouwen krijgt deze bijwerkingen. Ook treden ze vaker op wanneer je net met de pleister bent begonnen. Meestal nemen ze na verloop van tijd af.

Voors en tegens van de pleister

Voordelen van de anticonceptiepleister zijn onder andere:

  • Hij is gemakkelijk op te plakken en je hoeft de seks niet te onderbreken, zoals met een condoom.
  • Je hoeft er niet dagelijks aan te denken. Je brengt gedurende drie weken eenmaal in de week een pleister aan, gevolgd door een pleistervrije week.
  • De hormonen worden direct in de bloedbaan opgenomen, dus ziekte en braken hebben geen invloed op de werking van de pleister.
  • Je menstruaties kunnen lichter en minder pijnlijk worden.
  • Je kan minder last krijgen van premenstruele klachten.
  • Je loopt mogelijk minder risico op bepaalde vormen van kanker, zoals baarmoeder- en eierstokkanker.

Nadelen van de anticonceptiepleister zijn onder andere:

  • Kan zichtbaar zijn, afhankelijk waar je hem aanbrengt.
  • Kan voor irritatie of jeuk van de huid zorgen als je gevoelig bent voor de lijm.
  • Beschermt je niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
  • Kan vlekken en bloedingen tussen de menstruaties veroorzaken, vooral als je het voor het eerst begint te gebruiken.
  • Bepaalde medicatie kan ervoor zorgen dat de pleister minder effectief wordt.
  • Je moet de pleister wekelijks vervangen. Als je vergeetachtig bent, is een implantaat of IUD (spiraaltje) misschien een beter anticonceptiemiddel voor jou.

Anticonceptiering

De anticonceptiering is een klein, zacht plastic hulpmiddel dat in de vagina wordt ingebracht. In tegenstelling tot het anticonceptiekapje hoeft het de ingang van de baarmoeder niet te bedekken om te werken. Het bevat twee synthetische versies van oestrogeen en progesteron, die beïnvloeden hoe het lichaam zich voorbereidt op zwangerschap.

De ring werkt op dezelfde manier als combinatiepillen en de anticonceptiepleister. De hormonen die door de ring vrijkomen stoppen de eisprong, maken het vaginale slijm dikker, waardoor sperma niet door de baarmoederhals kan, en veranderen het milieu in de baarmoeder zodat bevruchte eitjes zich niet kunnen innestelen.

De anticonceptiering hoeft maar één keer per maand te worden ingebracht en kan daardoor ideaal zijn voor vrouwen die moeite hebben met het slikken van pillen of de neiging hebben om de pil te vergeten. Bij perfect gebruik is de anticonceptiering voor meer dan 99% effectief.

Vaak voorkomende bijwerkingen van de ring zijn onder andere vaginale afscheiding, gevoelige borsten of hoofdpijn. Ook treden ze vaker op wanneer je net met de anticonceptiering bent begonnen.

Voors en tegens van de ring

Voordelen van de anticonceptiering zijn onder andere:

  • Je hoeft de seks niet te onderbreken, zoals met een condoom.
  • De ring is gemakkelijk in te brengen.
  • Hij is, in tegenstelling tot een pleister of pilstrip, onzichtbaar. Jij bent dus de enige die weet dat je hem gebruikt.
  • Zou niet oncomfortabel moeten aanvoelen tijdens de seks.
  • Hij blijft een maand zitten, waardoor je er niet de hele tijd aan hoeft te denken.
  • Als je misselijk bent of moet braken, heeft dat geen invloed op de werking en effectiviteit van de anticonceptiering.
  • Je kan minder last krijgen van premenstruele klachten.
  • Je menstruaties kunnen lichter en minder pijnlijk worden.

Nadelen van de anticonceptiering zijn onder andere:

    • Je moet het niet vervelend vinden om de ring met je vingers op zijn plaats te duwen in je vagina.

 

  • Beschermt je niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
  • Je moet de ring elke maand vervangen. Dat kan lastig zijn als je het moeilijk vindt om eraan te denken.
  • Bepaalde medicatie kan ervoor zorgen dat de ring minder effectief wordt.

 

Prikpil

De prikpil is een vorm van anticonceptie waarbij de hormonen rechtstreeks in de bloedbaan terecht komen. Depo-Provera, de meest gebruikte prikpil in het VK en is ook hier in Nederland verkrijgbaar, biedt tot 13 weken per keer bescherming. Andere merken bieden acht weken bescherming. Medroxyprogesteron wordt sinds 1958 internationaal op de markt gebracht en is op recept verkrijgbaar als injectie onder de merknamen Depo-Provera en Sayana. Deze injecties worden ook wel de "prikpil" genoemd. Medroxyprogesteron is ook op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Provera en als het merkloze Medroxyprogesteron en in injecties met een hogere sterkte, ook onder de naam Depo-Provera. De prikpil bevat het hormoon progesteron en werkt vergelijkbaar met de minipil met desogestrel. Je krijgt geen eisprong, het slijm in de baarmoedermond wordt dikker en daardoor ondoordringbaar voor sperma, en het klimaat in de baarmoeder wordt ongeschikt voor een bevrucht eitje, waardoor het zich niet kan innestelen en groeien. De injectie wordt meestal in de bilspier gezet, maar in de bovenarm kan ook. Wanneer de prikpil correct wordt gebruikt en toegediend is hij voor meer dan 99% effectief om zwangerschap te voorkomen. Vaak voorkomende bijwerkingen van de prikpil zijn onder andere gewichtstoename, stemmingswisselingen, hoofdpijn of migraine, gevoelige borsten en onregelmatige menstruatie.

Voors en tegens van de prikpil

Voordelen van de prikpil zijn onder andere:
  • Je bent tot wel 13 weken beschermd.
  • Je hoeft de seks niet te onderbreken, zoals met een condoom.
  • Gunstig wanneer je geen anticonceptiemiddelen op basis van oestrogenen mag gebruiken.
  • Je hoeft er niet dagelijks, wekelijks en zelfs maandelijks aan te denken.
  • Veilig om na de zwangerschap te gebruiken, ook als je borstvoeding geeft.
  • Andere medicatie heeft geen invloed op de werking van de prikpil.
  • Het kan je menstruatie minder zwaar en pijnlijk maken en je kan minder last krijgen van premenstruele klachten.
Nadelen van de prikpil zijn onder andere:
  • Beschermt niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
  • Als je stopt met de prikpil kan het wel een jaar duren voordat je weer een normale menstruatie hebt en weer volledig vruchtbaar bent.
  • Sommige vrouwen die de prikpil gebruiken, geven aan dat ze meer eetlust krijgen.
  • Je kan last krijgen van bijwerkingen zoals hoofdpijn, acne, haarverlies, verminderd libido of stemmingswisselingen.
  • Het kan een tijdje duren voordat de bijwerkingen afnemen. Zodra de medicatie is ingespoten, kan het niet meer worden verwijderd omdat het bedoeld is om een aantal weken in je systeem te zitten.

Anticonceptiespiraaltjes

Het anticonceptiespiraaltje, zoals het intra-uteriene device (IUD) of het intra-uteriene systeem (IUS), is een soort ankertje van kunststof dat via de vagina in de baarmoeder wordt geplaatst. Het wordt ook weleens koperspiraaltje genoemd. Dat is omdat om er bij sommige spiraaltjes een koperdraadje om het kunststof zit. Je moet ervoor naar een kliniek, waar een speciaal opgeleide zorgprofessional het spiraaltje plaatst. De procedure kan oncomfortabel zijn, maar als het eenmaal geplaatst is, kan het vijf tot 10 jaar blijven zitten, afhankelijk van het soort spiraaltje.

IUD (Intra-uteriene device – koperspiraaltje)

Het IUD is een klein dun ankertje van kunststof met een dun koperdraadje eromheen dat in de baarmoeder wordt geplaatst. Het koper zorgt ervoor dat zaadcellen de onbevruchte eicel niet kunnen bereiken en verkleint de kans dat een bevruchte eicel zich kan innestelen in het baarmoederslijmvlies. Het is geen hormonaal anticonceptiemiddel omdat het geen hormonen bevat of afgeeft. Dat is de reden waarom veel vrouwen juist voor het IUD kiezen.

Het IUD beschermt je vijf tot 10 jaar tegen zwangerschap, wat handig kan zijn als je langere tijd niet wilt hoeven nadenken over anticonceptie. Het biedt direct bescherming en is voor meer dan 99% effectief. Sterker nog, het is het meest betrouwbare anticonceptiemiddel als je sterilisatie niet meetelt.

Van het koperspiraaltje kunnen je ongesteldheden wat zwaarder worden, dus als je al een zware menstruatie hebt, is het koperspiraaltje niet de eerste keus.

Voors en tegens van IUD

Voordelen van het IUD zijn onder andere:

  • Je bent tussen vijf en 10 jaar beschermd en hoeft er dus net zo lang niet aan te denken.
  • Het werkt onmiddellijk.
  • Je krijgt geen last van hormonale bijwerkingen zoals acne, hoofdpijn en misselijkheid.
  • Je hoeft de seks niet te onderbreken, zoals met een condoom.
  • Je kunt het IUD na de geboorte laten plaatsen. Het heeft geen invloed op de borstvoeding.
  • Nadat het koperspiraaltje is verwijderd, kan je direct zwanger worden.
  • De effectiviteit van het IUD wordt niet aangetast wanneer je andere medicatie gebruikt.

Nadelen van het IUD zijn onder andere:

  • Je kan zwaardere, meer pijnlijke en langere menstruaties krijgen.
  • Het spiraaltje beschermt je niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
  • Soms voorkomende bijwerkingen zijn vaginale bloeding en afscheiding

IUS (Intra-uteriene systeem – hormoonspiraaltje)

Het intra-uteriene systeem (IUS) ziet er ongeveer hetzelfde uit als het koperspiraaltje. Het werkt doordat het kleine hoeveelheden progesteron afgeeft. Je bent drie tot vijf jaar beschermd tegen zwangerschap. Het heeft dezelfde effecten als bepaalde minipillen: het slijm in de baarmoedermond wordt dikker en bijna ondoordringbaar voor zaadcellen, waardoor ze de eicel niet kunnen bereiken. Het IUS maakt verder het baarmoederslijmvlies dunner waardoor een bevruchte eicel haast niet kan innestelen. Soms voorkomt een IUS ook dat er een eisprong plaatsvindt. Het is voor meer dan 99% effectief wanneer het op de juiste manier is geplaatst en kan op elk gewenst moment door een medische professional worden verwijderd. Als je 45 jaar of ouder bent, kan je het IUS laten plaatsen en laten zitten totdat je de eerste overgangsverschijnselen krijgt. Als je het IUS op dag één tot zeven van je menstruatiecyclus laat plaatsen, is het direct effectief. Als je het op dag acht of later van je menstruatiecyclus laat plaatsen, moet je gedurende zeven dagen aanvullend een voorbehoedsmiddel gebruiken, bijvoorbeeld een barrièremethode. Vaak voorkomende bijwerkingen van het hormoonspiraaltje zijn onder andere vaginale bloeding, afwezige, lichte of infrequente menstruatie, ovariumcysten, pijnlijke menstruatie, gewichtstoename, depressie, nervositeit, hoofdpijn en migraine, duizeligheid, buik-, bekken- of rugpijn, misselijkheid, acne, overmatige haargroei, verminderd libido, vaginale afscheiding of verplaatsing van het spiraaltje.

Voors en tegens van IUS

Voordelen van het IUS zijn onder andere:
  • Het is tussen drie en vijf jaar effectief, afhankelijk van het merk.
  • Het is een zeer effectieve anticonceptiemethode.
  • Je hoeft de seks niet te onderbreken, zoals met een condoom.
  • Je menstruaties worden meestal lichter, korter en minder pijnlijk.
  • Als je het IUS een jaar hebt, kan de menstruatie helemaal stoppen.
  • Het kan veilig worden gebruikt na de bevalling en wanneer je borstvoeding geeft.
  • Andere medicatie heeft geen invloed op de werking van het IUS.
  • Het IUS bevat alleen progesteron en is daarom aan te bevelen bij vrouwen die geen middel met oestrogeen mogen gebruiken.
  • Na verwijdering kan je direct zwanger worden.
  • Je hebt geen verhoogd risico op bepaalde vormen van kanker, zoals baarmoeder- en eierstokkanker.
Nadelen van het IUS zijn onder andere:
  • Je menstruatie kan helemaal stoppen, wat niet voor iedereen geschikt is.
  • In het begin kan je bijwerkingen krijgen, zoals hoofdpijn, acne, en gewichtsproblemen. Die kunnen na verloop van tijd wegtrekken.
  • Je bent niet beschermd tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
  • Je kan met een IUS een infectie krijgen die kan uitbreiden naar het bekkengebied.

Anticonceptie-implantaat (hormoonstaafje)

The last hormonal method of contraception on our list is the contraceptive implant, which is a small, flexible plastic rod about the size of a matchstick. The implant is inserted underneath the skin of one of the upper arms by a doctor or nurse. The procedure is quick and should be painless.

The brand of contraceptive implant used here in the UK is Nexplanon, which works by releasing synthetic progesterone into the bloodstream. It lasts for up to three years.

Progesterone is steadily released and prevents eggs from being released in the process of ovulation. It can also cause mucus in the vagina to become thicker, which prevents sperm from passing through the cervical canal. It also changes the conditions inside the uterus to prevent implantation from occurring.

The implant is up to 99% effective when applied correctly by a doctor or nurse, and can be effective immediately if fitted within the first five days of your period. If it’s fitted any day thereafter, and before the first day of your next period, you’ll need to make use of additional contraception like barrier methods for up to seven days.

Common side effects associated with the hormonal implant include acne, headaches, weight gain, tender or sore breasts, irregular bleeding and infection of the vagina.

Pros and cons of the implant

Advantages of the contraceptive implant:

  • Remains effective for up to three years
  • Won’t interrupt sex the same way a condom might
  • A good option for women who can’t use oestrogen-based contraceptives
  • Can be used shortly after giving birth and while breastfeeding
  • You’re fertile immediately after having the implant removed
  • Your periods may become lighter or less painful

Disadvantages of the contraceptive implant:

  • Temporary side effects can include mood changes, breast tenderness, nausea or migraines
  • Your periods may stop altogether
  • Your acne may get worse
  • A small procedure has to be carried out when you have the implant fitted and removed, which can be painful
  • You won’t be protected against sexually transmitted infections while using the implant

Barrièremethoden

Barrièremethoden worden al honderden jaren toegepast, vooral condooms die in het begin gebruikt werden om de verspreiding van geslachtsziekten te voorkomen. Vandaag de dag worden ze gebruikt om zowel soa’s als zwangerschap te voorkomen. Dat doen ze doordat ze voorkomen dat sperma in de vagina en in de baarmoeder terechtkomt bij het klaarkomen.

Momenteel is de vaakst gebruikte barrièremethode een condoom, maar er zijn andere mogelijkheden, zoals een pessarium of een vaginaal kapje.

Condoom

Condooms zijn wereldwijd de populairste barrièremethode. Condooms worden gemaakt van dunne latex en worden over de penis (uitwendige condooms) of in de vagina (inwendige condooms) aangebracht.

Simpel gezegd voorkomen condooms dat sperma in de vagina en baarmoedermond terechtkomt. Dat betekent dat zaadcellen de eicel niet kunnen bereiken. Het komt erop neer dat een condoom een dun laagje is dat de penis en vagina van elkaar ‘gescheiden’ houden tijdens de seks.

Als ze op de juiste manier gebruikt worden, kunnen uitwendige condooms tot 98% effectief zijn. Omdat condooms geen medicijnen zijn, geven ze zelden bijwerkingen, wat een groot voordeel is vergeleken met hormonale anticonceptiemethoden.

Voors en tegens van condooms

Voordelen van uitwendige condooms zijn onder andere:

  • Betrouwbare anticonceptiemethode bij correct gebruik
  • Beschermt tegen seksueel overdraagbare aandoeningen zoals chlamydia, gonorroe en hiv.
  • Je hoeft alleen maar aan condooms te denken wanneer je seks hebt; geschikt voor spontane en ongeplande seks.
  • Medische bijwerkingen van condooms zijn extreem onwaarschijnlijk.
  • Gemakkelijk verkrijgbaar zonder recept en beschikbaar in veel verschillende uitvoeringen.

Nadelen van het hormoonstaafje zijn onder andere:

  • Condooms kunnen de flow van seks onderbreken en dodelijk zijn voor de stemming.
  • Condooms zijn erg sterk maar kunnen onder bepaalde omstandigheden scheuren wanneer ze verkeerd worden gebruikt.
  • Als je allergisch bent voor latex of bepaalde rubbersoorten, zijn condooms misschien niet geschikt voor jou.
  • Je moet de penis snel na het klaarkomen terugtrekken, vooral voordat hij weer slap wordt. Daarbij moet je het condoom vasthouden.

Pessarium en kapje

Een anticonceptiekapje of pessarium is een rondvormig kapje dat je in de vagina moet inbrengen op de baarmoedermond. Het pessarium als anticonceptiemiddel is gemaakt van silicone en blokkeert de baarmoedermond waardoor sperma niet door de eileider kan en dus ook geen eicel kan bevruchten.

Het anticonceptiekapje is tussen 92% en 96% effectief om zwangerschap te voorkomen, wanneer het goed wordt gebruikt. Je kan eventueel ook zaaddodende gel op het kapje aanbrengen. Zaaddodende gel is een anticonceptiegel die zaadcellen doodt.

Het pessarium beschermt niet tegen geslachtsziekten en het kan in het begin lastig zijn om het goed in te brengen. Overleg met je arts of apotheker als je meer advies wilt. Het anticonceptiekapje veroorzaakt weinig ernstige bijwerkingen, maar je kan er wel blaasontsteking van krijgen.

Je mag het anticonceptiekapje of pessarium niet gebruiken als je ongesteld bent omdat er een verband is tussen gebruik tijdens de menstruatie en het toxischeshocksyndroom, een potentieel levensbedreigende infectie.

Voors en tegens van het pessarium en het kapje

Voordelen van het anticonceptiepessarium en -kapje zijn onder andere:

  • Je hoeft het alleen te gebruiken wanneer je seks hebt.
  • Je kan het op je gemak vóór de seks inbrengen. Gebruik wel zaaddodende gel als je van plan bent om het pessarium drie uur of langer in te houden.

Nadelen van het anticonceptiepessarium en -kapje zijn onder andere:

  • Het is minder effectief dan andere anticonceptiemiddelen.
  • Het beschermt je niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
  • Het vergt wat oefening om het op de juiste manier in te brengen.
  • Het kan de flow van seks onderbreken wanneer je het nog moet inbrengen.
  • Vrouwen die het gebruiken kunnen last krijgen van blaasontsteking.
  • Sommige latex en zaaddodende gel kan irritatie geven.

Permanent

Met permanente anticonceptie wordt meestal sterilisatie bij de vrouw of vasectomie bij de man bedoeld. Sterilisatie is een operatie waardoor je geen kinderen meer kunt krijgen.

Het is belangrijk om de voor- en nadelen van definitieve sterilisatie goed tegen elkaar af te wegen en 100% zeker te weten dat je dit echt wilt.

Sterilisatie

Sterilisatie bij de vrouw is een operatie waarbij de eileiders worden afgesloten of dichtgeseald zodat eicellen tijdens de eisprong de baarmoeder niet meer kunnen bereiken. Zo kunnen zaadcellen de eicel niet meer bereiken en bevruchten. Deze ingreep gebeurt soms onder algehele verdoving gedaan waarbij je helemaal onder zeil gaat, maar vaker nog wanneer je wakker bent onder plaatselijke verdoving.

Sterilisatie bij vrouwen is voor meer dan 99% effectief in het voorkomen van zwangerschap en, omdat het definitief is, hoef je na de ingreep nooit meer aan voorbehoedsmiddelen te denken. (Maar sterilisatie beschermt je niet tegen soa’s.)

Er zijn niet veel bijwerkingen van sterilisatie bij vrouwen, alleen een klein risico op complicaties verbonden aan de operatie, zoals bijvoorbeeld een bloeding, ontsteking of schade aan andere organen.

Sterilisatie bij mannen, ook wel vasectomie genoemd, is een soortgelijke methode waarbij de zaadleiders worden doorgesneden of dichtgeseald. Deze ingreep duurt gemiddeld 15 minuten en gebeurt meestal onder plaatselijke verdoving. Mannen krijgen nog steeds een zaadlozing wanneer ze klaarkomen, maar zonder zaadcellen.

Sterilisatie bij de man is voor meer dan 99% effectief in het voorkomen van een zwangerschap. Het is zelfs de meest betrouwbare manier om zwangerschap te voorkomen, afgezien van helemaal geen seks hebben. De eerste 12 weken na de vasectomie, of tot het moment dat uit onderzoek blijkt dat er geen zaadcellen in het semen meer zitten, moet je nog een voorbehoedsmiddel gebruiken, bijvoorbeeld een barrièremiddel.

Bijwerkingen van vasectomie zijn onder andere blauwe verkleuring, zwelling of zelfs pijn van de balzak, en sommige mannen houden na een vasectomie problemen met de testikels.

Zowel de sterilisatie bij de vrouw en vasectomie bij de man zijn definitief. Denk daarom goed na of je dit echt wilt. Sterilisatie kan ongedaan worden gemaakt, maar dat is complex en lukt vaak niet. (Het wordt hoogstwaarschijnlijk ook niet vergoed door de NHS.)

Voors en tegens van sterilisatie

Voordelen van sterilisatie bij mannen en bij vrouwen zijn onder andere:

  • Het is voor meer dan 99% effectief
  • Het heeft geen invloed op je hormonen, je seksdrive en je hoeft de seks niet te onderbreken, zoals bijvoorbeeld bij een condoom.

Nadelen van sterilisatie bij mannen en bij vrouwen zijn onder andere:

  • Je bent niet beschermd tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
  • Kan niet gemakkelijk ongedaan gemaakt worden.
  • Beide ingrepen geven een klein risico op complicaties. Na sterilisatie bij de vrouw kan een inwendige bloeding, ontsteking of schade aan andere voortplantingsorganen ontstaan. Na sterilisatie bij de man kan een hematoom (bloed in de balzak), spermagranulomen (knobbeltjes als gevolg van lekkend sperma), infectie of langdurige pijn aan de testikels ontstaan.
  • Er is een extreem kleine kans dat de uiteinden van de zaadleiders of eileiders weer aan elkaar groeien, waardoor je weer vruchtbaar kan worden.

Over het algemeen is vasectomie bij de man veiliger dan sterilisatie bij de vrouw, met het verschil dat de vasectomie niet direct effectief is, zoals sterilisatie bij de vrouw. Je moet een voorbehoedmiddel blijven gebruiken tot uit onderzoek blijkt dat er helemaal geen zaadcellen meer in het semen zitten.

WOMAN-5

Natuurlijke anticonceptie

‘Natuurlijke’ gezinsplanning of anticonceptie op basis van bewustzijn zijn methoden waarbij geen hulpmiddelen of medicatie worden gebruikt om zwangerschap te voorkomen. In plaats daarvan gaan deze methoden uit van zelfbewustzijn en een goed inzicht in de menstruatiecyclus en hoe de bevruchting werkt. Een vrouw kan bijvoorbeeld haar menstruatiecyclus in kaart brengen om erachter te komen op welke dagen ze een kleinere kans loopt om zwanger te worden (periodieke onthouding).

Terugtrekken van de penis voor het klaarkomen (coitus interruptus) is ook een ‘natuurlijke’ anticonceptiemethode, maar is controversiëler en wordt daardoor niet aanbevolen door de NHS. Dat is omdat het minder effectief lijkt te zijn om zwangerschap te voorkomen dan de meeste andere methoden.

Vruchtbaarheidsbewustzijn

Vruchtbaarheidsbewustzijn is volgen van de eisprong en menstruatie om zo de dagen in kaart te brengen waarop de kans op zwangerschap het kleinst is. Dat zijn dan de dagen waarop je doorgaans seks kan hebben zonder voorbehoedsmiddel. Wanneer natuurlijke gezinsplanning consequent en goed wordt uitgevoerd, is het tot 99% effectief.

Je kan bijvoorbeeld dagelijks je temperatuur opmeten en aan het slijm in je vagina voelen om te voorspellen wanneer je een eisprong hebt. Ook kan je op een kalender opschrijven wanneer je ongesteld wordt . Het kan een paar maanden duren voordat je goed leert herkennen wat je vruchtbare dagen zijn. Maar als je het eenmaal onder de knie hebt, is het erg effectief. Er zijn ook verschillende websites en apps waarmee je die gegevens kan verwerken en in kaart brengen.

Deze methode heeft geen bijwerkingen, maar stress of ziek zijn kunnen van invloed zijn op de betrouwbaarheid

Voors en tegens van natuurlijke gezinsplanning

Voordelen van methoden als gezinsplanning en bewustzijn zijn onder andere:

  • Geen bijwerkingen.
  • Natuurlijke methoden worden in alle culturen en religies geaccepteerd.
  • De overgrote meerderheid van de vrouwen kunnen profiteren van vruchtbaarheidsbewustzijn, op voorwaarde dat ze goed hebben geleerd hoe ze het moeten aanpakken.
  • Net zo goed als je de bewustzijnsmethode kan gebruiken om zwangerschap te voorkomen, kan je hem ook gebruiken om zwanger te worden.
  • Komen geen hormonen of procedures aan te pas.
  • Je leert wat voor jouw normale en abnormale afscheiding is.
  • Je leert je lichaam en menstruatiecyclus beter kennen.

Nadelen van methoden als gezinsplanning en bewustzijn zijn onder andere:

  • Het beschermt je niet tegen seksueel overdraagbare aandoeningen.
  • Op je vruchtbare dagen kan je geen seks hebben zonder een voorbehoedsmiddel.
  • Als je de bewustzijnsmethode niet goed volgt, zijn ze minder effectief dan andere anticonceptiemethoden.
  • Het kan een tijdje duren voordat je de natuurlijke methoden voor gezinsplanning onder de knie hebt.
  • Je moet alle vruchtbaarheidssignalen dagelijks noteren.
  • Vruchtbaarheidssignalen kunnen verstoord zijn door stress, levensstijl of ziekte.

Coitus interruptus

Coitus interruptus of ‘voor het zingen de kerk uit’ is het helemaal terugtrekken van de penis uit de vagina voordat de man de zaadlozing krijgt. De bedoeling is voorkomen dat er zaadcellen in de vagina en baarmoedermond komen.

Hoe effectief is coitus interruptus? Je moet wel een bepaalde mate van zelfcontrole hebben, en zelfs dan kan het ineffectief zijn. Het is gemiddeld voor 80% tot 86% effectief. In het slechtste geval worden 20 van de 100 stellen die deze methode gebruiken zwanger. Maar wanneer het keer op keer perfect wordt uitgevoerd, kan het tot 96% effectief zijn, net zo effectief als bepaalde hormonale anticonceptiemiddelen.

Voors en tegens van coitus interruptus

Voordelen van coitus interruptus

  • Je hoeft de seks niet te onderbreken, zoals bijvoorbeeld bij een condoom
  • Het voelt ‘natuurlijk’ aan, in tegenstelling tot het condoom voor sommige mensen.
  • Coitus interruptus heeft geen bijwerkingen.
  • Net zo goed als je de bewustzijnsmethode kan gebruiken om zwangerschap te voorkomen, kan je hem ook gebruiken om zwanger te worden.
  • Je kan het elke keer dat je seks hebt, toepassen.

Nadelen van coitus interruptus

  • Het is doorgaans niet heel betrouwbaar.
  • Er kan voorvocht vrijkomen, waarin zaadcellen kunnen zitten, waar jij noch je mannelijke partner iets van merken.
  • Sommige mannen vinden het moeilijk in te schatten wanneer de zaadlozing komt.
  • Je moet je mannelijke partner volledig kunnen vertrouwen en je moet er volledig op kunnen vertrouwen dat hij zijn penis helemaal terugtrekt voor de zaadlozing, niet tijdens of erna.
  • Je moet alle vruchtbaarheidssignalen dagelijks noteren.
  • Als je partner minder zelfbeheersing heeft, bijvoorbeeld als hij alcohol heeft gedronken, kan hij het terugtrekken mogelijk niet goed timen.

Meest effectieve anticonceptiemiddel

De meest effectieve anticonceptiemethode hangt af van wat jij het prettigst vindt en of je er goed mee kan omgaan. Hieronder staat elk voorbehoedsmiddel in volgorde van effectiviteit.

Perfect gebruik: meer dan 99% effectief
Gemiddeld gebruik: 91% effectief

Perfect gebruik: meer dan 99% effectief
Gemiddeld gebruik: 91-93% effectief

Perfect gebruik: meer dan 99% effectief
Gemiddeld gebruik: 91% effectief

Perfect gebruik: meer dan 99% effectief
Gemiddeld gebruik: 91% effectief

Perfect gebruik: meer dan 99% effectief
Gemiddeld gebruik: 94% effectief

Perfect: meer dan 99% effectief

Perfect: meer dan 99% effectief

Perfect: meer dan 99% effectief

Perfect gebruik: 98% effectief
Gemiddeld gebruik: 82% effectief

Perfect gebruik: 95% effectief
Gemiddeld gebruik: 89% effectief

Perfect gebruik: 92-96% effectief
Gemiddeld gebruik: 71-88% effectief

Perfect: meer dan 99% effectief

Perfect gebruik: Tot 99% effectief
Gemiddeld gebruik: Ongeveer 76% effectief

Perfect gebruik: Tot 96% effectief

Gemiddeld gebruik: 80-86% effectief

Terwijl de verschillende soorten anticonceptiemethoden en de effectiviteit voor dan 90% betrouwbaar zijn wanneer ze perfect toegepast worden, vinden de meeste mensen het lastig om ze consequent perfect te gebruiken. Let daarom ook vooral op de effectiviteit bij ‘gemiddeld’ gebruik bij het nemen van een beslissing.

100% bescherming tegen zwangerschap kan bij geen enkele anticonceptiemethode gegarandeerd worden, maar je kan het risico wel enorm verkleinen door een extra voorbehoedsmiddel te gebruiken, bijvoorbeeld een hormonaal anticonceptiemiddel gecombineerd met een barrièremethode zoals een condoom. Door dat te doen maak je het risico op een zwangerschap flink kleiner en bescherm je jezelf ook tegen soa’s.

Een ideaal anticonceptiemiddel voor jezelf kiezen

Er is veel waar je rekening mee moet houden voordat je een keuze maakt uit de verschillende anticonceptiemethoden. Aarzel dus niet om contact met ons op te nemen als je meer advies wilt krijgen.

Wat voor jou het best is, is een individuele beslissing en wat nu misschien de beste methode is, is misschien volgend jaar niet meer zo ideaal. Daarom is het altijd goed af en toe te beoordelen of de door jou gebruikte methode nog steeds werkt of dat je beter op een andere methode kan overstappen.

Waarom overstappen? Omdat jij uniek bent en de manier waarop jij leeft en seks hebt anders is dan die van iemand anders. De ene persoon vindt condooms geen enkel probleem en de andere haat de onderbreking echt. Misschien krijg je geen bijwerkingen van de pil en kost het je geen moeite om hem elke dag te slikken, maar als je hem regelmatig vergeet, is het geen betrouwbaar anticonceptiemiddel.

Verdiep je in wat er allemaal beschikbaar is en overleg met een van onze artsen om erachter te komen wat voor jou het best is. We kunnen via onze online service dan wel geen IUD’s of implantaten plaatsen, maar we kunnen wel de voor en tegen met je bespreken en je vertellen waar dat wel kan.

Reference Popover #ref1
Reference Popover #ref2
Reference Popover #ref3
Reference Popover #ref4
Reference Popover #ref5
Reference Popover #ref6
Reference Popover #ref7
Reference Popover #ref8
Reference Popover #ref9

Hoe we informatie verzamelen.

Als we je statistieken, gegevens, opinies of een consensus voorleggen, vertellen we je waar die vandaan komen. En we presenteren gegevens alleen als klinisch betrouwbaar als ze afkomstig zijn van een gerenommeerde bron, zoals een door de staat of de overheid gefinancierde gezondheidsorganisatie, een medisch tijdschrift met collegiale toetsing, of een erkende analyse- of gegevensinstantie. Lees meer in ons redactioneel beleid.

Deze pagina is medisch beoordeeld door Dr. Houze Kausar, Medisch Adviseur op 06 september, 2022. Volgende herziening gepland op 06 september, 2024.

Laat ons je helpen beter te kiezen.

Voeg een behandeling toe om te vergelijken

Stel een behandeling voor

Als er een bepaalde behandeling of aandoening is die je zoekt, vertel het ons en we zoeken het voor je uit.

We kunnen je een e-mail sturen over het probleem, maar je kunt je op elk moment weer afmelden voor deze berichten.

Vertel ons over een probleem

Ik accepteer de gebruiksvoorwaarden.
We kunnen je een e-mail sturen over het probleem, maar je kunt je op elk moment weer afmelden voor deze berichten.

Vraag of stel iets voor.

Stel hier je vraag, of vertel ons als je een probleem op onze site hebt gevonden.

We kunnen je een e-mail sturen over je vraag, maar je kunt je op elk moment voor deze berichten afmelden.
4.7

Onze gemiddelde beoordeling op basis van 16407 beoordelingen

We nemen snel contact met je op. We streven ernaar alle vragen binnen één werkdag te beantwoorden.

Je bent aangemeld voor onze nieuwsbrief. Houd je inbox in de gaten voor de laatste updates.

news-letter

Meld je aan voor onze nieuwsbrief voor het laatste nieuws over Anticonceptie en meer.

Door op 'Schrijf je nu in' te klikken ga je akkoord met ons Privacybeleid.