Feit gecontroleerd Feit gecontroleerd
Dit artikel is voor publicatie gecontroleerd op inhoud door een erkende expert om te garanderen dat alle verstrekte informatie waarheidsgetrouw en betrouwbaar is. 
Kan je je stofwisseling een boost geven om af te vallen?
Stofwisseling is een vaak gehoorde term die je waarschijnlijk al sinds je kindertijd hoort. Mensen wijten aankomen vaak aan een langzame stofwisseling of afvallen aan een snelle stofwisseling. Maar kan je dat wel zo zeggen? Wat is stofwisseling nu eigenlijk precies?
Medisch beoordeeld door
Daniel Atkinson, Klinisch Hoofd
Volgende beoordeling op 03 september, 2024 Adam Gilmour . - Laatst bijgewerkt 03 september, 2022
Volgende beoordeling op 03 september, 2024 Adam Gilmour . - Laatst bijgewerkt 03 september, 2022
Inhoudstafel
Was dit artikel nuttig?
Simpel gesteld verwijst stofwisseling naar de reacties die op celniveau in ons lichaam plaatsvinden waarbij de calorieën die we met ons eten en drinken binnenkrijgen, worden omgezet in bruikbare energie . Er is bewijs waaruit naar voren komt dat inzicht in je stofwisseling kan helpen bepalen of je een verhoogd risico loopt op obesitas en kan bijdragen aan gewichtsverlies door een dieetprogramma op te stellen dat is afgestemd op jouw stofwisseling .
Extreme dieetprogramma’s, zoals de meeste crashdiëten, kunnen je stofwisseling vertragen, waardoor het op de lange termijn moeilijker wordt om af te vallen. Terwijl cardiotraining gecombineerd met gewichtstraining kan bijdragen aan een snellere stofwisseling, waardoor het gemakkelijker wordt om een paar kilootjes af te vallen.
Wat is stofwisseling?
Stofwisseling omvat alle chemische processen die dagelijks op celniveau in je lichaam plaatsvinden. Hiermee kan je ademen, eten verteren, denken en beslissingen nemen, en al het andere doen wat je nodig hebt om jezelf in leven te houden.
Je stofwisseling doet van alles maar de term wordt vooral geassocieerd met afvallen of aankomen. Er wordt vaak beweerd dat je dik wordt van een langzame stofwisseling en dun van een snelle stofwisseling, maar het is niet zo simpel.
Elk chemisch proces in je lichaam verbruikt energie en de minimale hoeveelheid energie die daarvoor nodig is, wordt basaal-metabolisme genoemd. Dat kan worden vertaald naar het aantal calorieën dat je verbrandt alleen om te overleven. Een langzame stofwisseling zou betekenen dat je minder energie nodig hebt om te overleven dan iemand met een snelle stofwisseling, die meer calorieën nodig heeft om goed te kunnen functioneren.
Kan je een snelle of langzame stofwisseling hebben?
De snelheid van je stofwisseling hangt af van je geslacht, leeftijd, genen en huidige lichaamsomvang. Stofwisseling is geen vaste waarde maar meer een variabele waarde die afhankelijk is van verschillende factoren. Dat betekent dat je stofwisseling anders kan worden naarmate je ouder wordt, aankomt of afvalt of meer of minder spiermassa hebt.
Een van de belangrijkste factoren is spiermassa. De snelheid van de stofwisseling kan volledig neerkomen op hoeveel spiermassa je hebt omdat iemand met veel spiermassa een veel hoger basaal-metabolisme heeft dan iemand met veel lichaamsvet en weinig spieren.
Weten of je stofwisseling langzaam of snel is, kan een cruciale rol spelen voor je afvaltraject. Op basis van je rustmetabolisme kan je een dieetplan maken waarbij rekening wordt gehouden met de hoeveelheid calorieën die jouw lichaam nodig heeft om te overleven. Als je dat eenmaal weet, hoef je alleen nog maar 100 tot 200 calorieën daarvan af te trekken om zeker te weten dat je een calorietekort hebt.
Krijg je overgewicht van een langzame stofwisseling?
Je basaal-metabolisme of BMR (basal metabolic rate) is de minimale hoeveelheid calorieën/energie die je lichaam per dag nodig heeft om te kunnen functioneren. En een langzame stofwisseling betekent meestal dat je een lage BMR hebt. Je lichaam denkt misschien dat het slim is om energie zo efficiënt mogelijk te verbruiken en met minder calorieën te kunnen overleven, maar daardoor wordt jouw caloriedrempel lager en word je gedwongen de calorie-inname te beperken om niet aan te komen.
Maar de waarheid is dat je niet alleen je stofwisseling de schuld kan geven. De belangrijkste zaken die ervoor zorgen dat je aankomt, zijn aanleg, een zittend bestaan, te veel calorieën eten, medicijnen of slechte gewoontes, zoals onvoldoende slaap.
Om fit te blijven en een gezond gewicht te behouden met een langzame stofwisseling, kan je proberen je calorie-inname te beperken en/of je activiteitenniveau te verhogen. Als je erachter komt wat je BMR is en daar 200 calorieën van aftrekt, dan zou je een richtlijn dagelijkse hoeveelheid calorieën moeten hebben. Dit kan helpen bij een geleidelijk gewichtsverlies, maar zonder al te extreem te zijn, omdat dat je metabolisme nog verder kan vertragen.
Hoe kan ik ervoor zorgen dat mijn stofwisseling sneller wordt?
Er zijn veel dingen die je kan proberen om je stofwisseling te versnellen. Uit onderzoek komt naar voren dat aankomen en obesitas grotendeels worden veroorzaakt door een gebrek aan lichaamsbeweging, en een langzame stofwisseling kan worden versneld met regelmatige beweging .
Bepaald eten en drinken kan je stofwisseling een boost geven, bijvoorbeeld koffie, thee en eiwitrijk en pittig eten. Maar daarvoor is niet veel bewijs. Deze voedingsmiddelen en dranken kunnen helpen om op langere termijn af te vallen en op gewicht te blijven, maar het beste wat je kan doen is ervoor zorgen dat je meer calorieën verbrandt dan consumeert.
Eten waarmee je stofwisseling versnelt
Er bestaat niet één soort voeding of drank waarmee je stofwisseling versnelt. Maar er zijn wel wat voedingsmiddelen die je stofwisseling stimuleren en zo iets kunnen bijdragen, net als algemene tips die, wanneer ze regelmatig worden toegepast, een merkbaar effect op je gezondheid hebben, bijvoorbeeld:
- Focus op eiwitten. Dat geeft je niet alleen langer een verzadigd gevoel maar kan je stofwisseling ook een paar uur versnellen. Mensen die een eiwitrijk dieet volgen, kunnen over het algemeen ook hun dagelijkse calorie-inname lager houden.
- Drink meer koud water. Als je zoete dranken vervangt door water vermindert je dagelijkse calorie-inname aanzienlijk. Vlak vóór een maaltijd water drinken kan er ook voor zorgen dat je sneller verzadigd bent.
- Drink groene of oolongthee. Die staan bekend om het vetverbrandend en stofwisselingversnellend effect.
- Drink koffie. Net als thee kan koffie de vetverbranding en stofwisseling stimuleren. Gebruik alleen niet te veel suiker en (koffie)melk omdat die je calorie-inname enorm kunnen verhogen als je niet oplet.
- Eet pittig eten. Dat heeft niet een heel groot effect. Misschien zie je zelfs geen enkel verschil als dit het enige is wat je doet om je stofwisseling te versnellen. Maar als je een aantal verschillende dingen doet, kan pittig eten helpen.
- Eet vis en zeevruchten. Die zijn niet alleen laag in calorieën maar zitten ook vol met eiwitten en omega-3-vetzuren waarmee je langer een verzadigd gevoel houdt en je stofwisseling op de langere termijn stimuleert.
Oefeningen waarmee je stofwisseling een boost krijgt
Er is geen gegarandeerde methode om je stofwisseling te versnellen, al is van een aantal oefeningen geweten dat ze je gezondheid verbeteren en mogelijk je BMR versnellen, bijvoorbeeld:
- High-intensity interval training (HIIT) kan helpen bij de vetverbranding en daarnaast voor een snellere stofwisseling zorgen, waardoor je op lange termijn meer afvalt.
- Doe regelmatig aan gewichtstraining. Spieren verbruiken meer calorieën dan vet. Daarom stimuleer je met het opbouwen en onderhouden van spiermassa gegarandeerd je stofwisseling.
- Ga vaker staan. Het is vaak te gemakkelijk om een groot deel van de dag zittend door te brengen. Probeer in plaats daarvan gewoon vaker op te staan. Probeer in plaats van zittend te werken, de hele dag of de hele middag op de bank naar je favoriete tv-programma te kijken of te lezen, vaker gewoon te staan. Werk zo veel mogelijk staand en voorkom dat je te lang achter elkaar zit wanneer je thuis bent. Zo heb je aan het eind van de dag meer calorieën verbrand.
- Beweeg meer. Je wordt met een dagelijkse beweegroutine sterker en verbrandt meer calorieën, zelfs als het een licht programma is. Wandelen is bijvoorbeeld een perfecte manier van bewegen: je verbrandt calorieën, het verbetert je cardiovasculaire gezondheid en je weerstand, voorkomt problemen met je gewrichten en stimuleert vanzelfsprekend ook je stofwisseling. Elke dag een wandelingetje van een half uur is alles wat je nodig hebt om je afvaltraject een kickstart te geven.
Moet ik mijn stofwisseling stimuleren om te kunnen afvallen?
Nee, je hoeft niet per se je stofwisseling te stimuleren om te kunnen afvallen. Er zijn heel veel dingen die je kan proberen om blijvend aanzienlijk gewichtsverlies te realiseren. Je kan bijvoorbeeld een eiwitrijk en vetarm dieet proberen. Je kan proberen gefrituurd eten, snoep, gebak en ander calorierijk eten te vermijden. Je kan een dagelijkse beweegroutine inbouwen. Of je kan een afslankmiddel proberen. Het beste is een combinatie van al deze dingen. Maar je gaat pas echt afvallen als je minder calorieën binnenkrijgt dan je verbruikt. Dus hoe langzamer uw stofwisseling, hoe minder voedsel je kunt eten en hoe langzamer je gewichtsverlies kan zijn. Met andere woorden, het stimuleren van je metabolisme is niet essentieel, maar het zal helpen.
Als je een afvaltraject start en wat extra hulp zoekt, neem dan contact met ons op. Onze clinici spreken de mogelijkheden van medicatie voor gewichtsverlies met je door en begeleiden je bij het hele proces vanaf het moment dat je medicatie gaat gebruiken.
Reference Popover #ref3
Vertrouwde bron van Treated
Galgani, J. en Ravussin, E. (2008).
- Energy metabolism, fuel selection and body weight regulation. International Journal of Obesity, [online] 32(S7), pp.S109–S119. Beschikbaar via:
Reference Popover #ref2
Vertrouwde bron van Treated
Piaggi, P. (2019).
Metabolic Determinants of Weight Gain in Humans. Obesity, 27(5), pp.691–699.
Reference Popover #ref1
Vertrouwde bron van Treated
Sánchez López de Nava, A. en Raja, A. (2020).
- Physiology, Metabolism. [online] PubMed. Beschikbaar via:
Hoe we informatie verzamelen.
Treated hanteert strikte richtlijnen voor bronvermelding en baseert zich op peer-reviewed studies, academische onderzoeksinstellingen en medische verenigingen. We vermijden het gebruik van tertiaire referenties. Je kunt meer te weten komen over hoe we ervoor zorgen dat onze inhoud nauwkeurig en actueel is door ons redactioneel beleid te lezen.
Vertel ons wat je wilt horen.
Heb je een onderwerp waarvan je wilt dat we het in een toekomstig artikel behandelen? Laat het ons weten.
Sta ons toe een mailtje te sturen
Meld je aan voor onze nieuwsbrief om het laatste nieuws.
Disclaimer: De informatie op deze pagina is geen vervanging voor professioneel medisch advies, diagnose of behandeling. Heb je vragen of zorgen over je gezondheid, praat dan met een arts.
Stel een gezondheidsgids voor
Vertel hier je idee.
(En laat ook je email achter, zodat we je kunnen laten weten als we een artikel schrijven op basis van je suggestie).
Stel een behandeling voor
Als er een bepaalde behandeling of aandoening is die je zoekt, vertel het ons en we zoeken het voor je uit.
Vertel ons over een probleem
Vraag of stel iets voor.
Stel hier je vraag, of vertel ons als je een probleem op onze site hebt gevonden.
- Filter op voorkeur
- Bedankt
We nemen snel contact met je op. We streven ernaar alle vragen binnen één werkdag te beantwoorden.
- Geweldig.
Je bent aangemeld voor onze nieuwsbrief. Houd je inbox in de gaten voor de laatste updates.
Meld je aan voor onze nieuwsbrief voor het laatste nieuws over Gewichtsverlies en meer.
Door op 'Schrijf je nu in' te klikken ga je akkoord met ons Privacybeleid.
Beoordelingen die je kan vertrouwen
- Al onze beoordelingen zijn verzameld van echte patiënten nadat hun behandeling is bezorgd.
- Elke beoordeling die we krijgen, doorloopt het verificatieproces van Google.